کد مطلب:24166 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:154

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

حديث ثلاث ملعون من فعلهن: المتغوط في ظل النزال و المانع الماء المنتاب و الساد الطريق المسلوك(1) آيا معتبر است؟ منظور آن چيست؟

اين حديث در اصول كافي، ج 2، ص 293، باب اصول الكفر و اركانه و در بحارالانوار، ج101، ص 255، باب 2 آمده است.

سلسله سند حديث محمد بن يحيي عن احمد بن محمد عن ابن محبوب عن ابراهيم الكرخي عن ابي عبدالله(ع) قال قال رسول الله(ص) است.

در اين حديث فرمودهاند: سه كس مورد لعن هستند( هم از رحمت خدا به دورند و هم مردم آنان را لعن و نفرين ميكنند)(2): كسي كه در سايه (درخت يا بناي) محل استراحت كاروانها قضاي حاجت كند، نيز كسي كه جلوگيري كند از استفاده آبي كه به نوبت مورد استفاده عموم است و نگذارد صاحب نوبت از آن استفاده كند، هم چنين كسي كه راه روشن و معلومي را ببندد و سدّ كند.

گرچه اين حديث به خاطر ابراهيم الكرخي از لحاظ سند مجهول است،(3) ولي از نظر محتوا معتبر است، زيرا مطابق دستورهاي اجتماعي اسلام است و فقها طبق مفاد آن فتوا دادهاند. قضاي حاجت در محل استراحت و فرود كاروانها مكروه است و اگر زمين براي فرود و استراحت كاروانها وقف شده باشد، قضاي حاجت در آن جا حرام ميباشد. نيز جلوگيري از استفاده مردم و صاحب حق از آب نوبتي و راههاي عمومي حرام است.(4)

اين روايت و امثال آن نشانه اهميت رعايت بهداشت و حقوق مردم از ديدگاه اسلام است. حفظ محيط زيست از آلودگيها و رعايت حقوق انسانها و حتي حيوانات از دستورهاي اسلامي از سفارشهاي پيامبر(ص) و اهل بيت(ع) ميباشد. روايات فراواني در زمينه حفظ محيط زيست داريم.

پينوشتها:

1 - علامه مجلسي، مرآت العقول، ج10، ص 83.

2 - همان، ص 82.

3 - همان، ص 83.